از دیدگاه قانون ثبتی، ملک مجهول المالک ملکی است که درباره آن تقاضایی ثبت نشده است. افرادی که تقاضای ثبت چنین ملکی دارند می توانند در هر زمانی برای ثبت و دریافت سند مالکیت اقدام کنند. در صورتی که مالک ظرف مدت ۲ سال برای ثبت ملک خود اقدام ننماید دیگر ملک مورد نظر در دفتر مجهول المالک ثبت نمی شود. اما مشمول پرداخت جریمه می شود.
ملک مجهول المالک در قانون ثبتی و قانون مدنی تعاریف متفاوتی دارد. بر اساس قانون مدنی، ملک مجهول المالک در گذشته سابقه تملک داشته است با این حال، در حال حاضر مالک آن مشخص نیست و هویت وی مجهول است.
در قانون ثبتی، ملک مجهول المالک به ثبت عمومی گذاشته شده اما در مهلت معین تقاضایی نسبت به آن وجود نداشته است. وافرادی که تقاضای ثبت آن را دارند می توانند در هر زمانی برای ثبت و دریافت سند مالکیت اقدام کنند.
مطابق با ماده ۱۲ قانون ثبت، افرادی که نسبت به ملک مجهول المالک تقاضای ثبت دارند می توانند تا ۲ سال از زمان اجرای این قانون برای ثبت آن اقدام نمایند.
پس از گذشت ۲ سال، معاملات مربوط به ملک مجهول المالک پیش از تقاضای ثبت در دفتر اسناد رسمی مورد قبول واقع نمی شود. در این حالت ۲۵ درصد از حق الثبت معمولی در زمان تقاضای ثبت اخذ می شود.
هم چنین املاکی که در آگهی نوبتی منتشر نشده اند. از زمان انتشار آگهی نوبتی ماده ۱۱ به بعد تحت هیچ شرایطی پیش از ثبت در دفتر اسناد رسمی مورد قبول واقع نخواهند شد.
پس از گذشت ۱ سال از نخستین انتشار آگهی، ۲۵ درصد از حق الثبت معمولی در زمان تقاضای ثبت اخذ می شود.
به طور کلی مجهول المالک بودن به اموال غیر منقولی منتسب می شود. که تقاضایی برای آن ها ثبت نشده است. حتی ممکن است نام مالک در دفتر توزیع اظهارنامه وجود داشته باشد. اما تا وقتی که اظهارنامه ملک به اداره ثبت تحویل داده نشود مجهول المالک به حساب می آید.
ملک مجهول المالک که اظهارنامه آن به اداره ثبت ارائه نشده باشد. از زمان انتشار آگهی ماده ۱۰ به مدت ۱۰ سال به تملک دولت درمی آید. و مدعی العموم تقاضای ثبت آن را پیگیری می کند.
اما با توجه به ناآگاهی عموم مردم از این قانون و اینکه مالکان در زمان معین ثبت ملک خود را انجام نمی دادند و مشکلاتی که در پی آن بروز پیدا می کرد در سال ۱۳۲۲ ماده ۱۲ قانون ثبت اصلاح گردید. به این ترتیب ۲ سال به مالکان مهلت داده می شود تا برای ثبت ملک خود اقدام نمایند.
بنابراین در صورتی که ظرف مدت تعیین شده مالک برای ثبت ملک خود اقدام ننماید. دیگر ملک مورد نظر در دفتر مجهول المالک ثبت نمی شود اما مشمول پرداخت جریمه می شود.
ملک مجهول المالک از دیدگاه ثبتی، ملکی است که در مدت معین درخواست ثبت آن انجام نشده است. بنابراین حتی اگر مالک آن هم مشخص باشد هم از دیدگاه قانون مدنی و هم از دیدگاه ثبتی مجهول المالک به حساب می آید.
ولی این امکان وجود دارد که مالی از دیدگاه قانون مدنی مجهول المالک باشد اما از دیدگاه ثبتی مجهول المالک نباشد. به عنوان مثال می توان به مالی منقول اشاره نمود که قابل ثبت نبوده و مجهول المالک به حساب نمی آید.
هم چنین این امکان وجود دارد که مالی از دیدگاه ثبتی مجهول المالک باشد. اما از دیدگاه قانون مدنی مجهول المالک نباشد. به عنوان مثال می توان به مالی غیر منقول اشاره کرد که مالک آن مشخص است. اما ظرف مدت معین برای ثبت آن اقدام نکرده است.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دپارتمان املاک ایران می باشد.
